جزئیات تدریس «زبان چینی» در مدارس

به گزارش فرارو،براساس مصوبه جدید شورای عالی آموزش و پرورش که با امضای ابراهیم رئیسی ابلاغ شده است از سال آینده زبان‌های چینی و عربی به فهرست زبان‌های خارجی قابل تدریس در مدارس اضافه خواهد شد. پیشتر زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و روسی برای تدریس در مدارس تایید شده بودند و حالا زبان های چینی و عربی نیز به آنها اضافه شدند.

به گزارش فرارو، بحث تدریس زبان‌های خارجی انتخابی غیرانگلیسی، مثل آلمانی، فرانسوی، اسپانیایی، چینی و روسی در مدارس ایران در سال‌های اخیر بار‌ها مطرح شده است.

ابلاغ این مصوبه در راستای سند «تحول بنیادین» آموزش و پرورش مبنی‌ بر «ارائه آموزش زبان خارجی با رعایت اصل تثبیت و تقویت هویت اسلامی-ایرانی» صورت گرفته است.

براساس این مصوبه، به آموزش و پرورش اجازه داده شده که بر حسب نیاز‌ها و تقاضا‌های اجتماعی جدید، علاوه بر زبان انگلیسی، زبان‌های عربی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، روسی، اسپانیایی و چینی، آموزش داده شود.

در یکی دیگر از بند‌های این مصوبه وزارت آموزش و پرورش باید ظرف مدت شش ماه، بررسی کاملی از وضعیت آموزش زبان انگلیسی را همراه با پیشنهاد‌هایی برای بهبود آموزش به این شورا ارائه دهد.

اوایل سال جاری مدیرکل شورای عالی آموزش‌ و پرورش ضمن اعلام خبر اضافه شدن زبان چینی به فهرست زبان‌های قابل تدریس گفته بود: «انتخاب نوع زبان خارجی برای آموختن در مدرسه اختیاری است و اگر دانش‌ آموزی خواست زبانی بخواند که در مدرسه‌ محل تحصیلش ارائه نمی‌شود، می‌تواند در موسسه‌هایی که ما معرفی می‌کنیم آن زبان را بخواند و مدرک تایید شده آموزش و پرورش را دریافت کند.»

اولین بار حدود سه سال پیش و در دولت حسن روحانی بحث آموزش زبان چینی در مدارس ایران به‌طور جدی مطرح شد.

زبان انگلیسی در برنامه درسی رسمی ایران برای شش سال دوره ابتدایی وجود ندارد. اما مدارس گوناگون غیردولتی و نیمه‌دولتی، انگلیسی را به صورت فوق برنامه به دانش‌آموزان درس می‌دهند. پیشتر در دی ماه ۱۳۹۶ شورای عالی آموزش و پرورش ایران تدریس زبان انگلیسی در مدارس ابتدایی دولتی و غیر دولتی در ساعات رسمی یا غیررسمی را ممنوع اعلام کرده بود.

در مهرماه سال ۱۳۹۸ نیز تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرحی یک فوریتی را برای حذف درس زبان انگلیسی از تمام مدارس ایران ارائه کردند. بر اساس آن طرح آموزش زبان انگلیسی از مدارس حذف و تنها در آموزشگاه‌های آزاد تحت نظارت این وزارتخانه انجام می‌شد.  همچنین استخدام معلمان زبان انگلیسی در آموزش و پرورش ممنوع می‌شد. این طرح، اما به تصویب نرسید.

اگر فقط ۱۵ دانش آموز متقاضی زبان چینی باشند!

مصوبه جدید شورای عالی آموزش و پروش درباره آموزش زبان چینی و چند زبان دیگر، حواشی و سوالاتی را نیز ایجاد کرد، به طوری که امروز محمود امانی طهرانی دبیرکل این شورا، نشستی خبری برای برطرف کردن ابهامات این طرح، ترتیب داد.

یکی از انتقادات درباره این طرح، نبود نیروی انسانی لازم برای آموزش زبان چینی بود. امانی طهرانی با تایید این کمبود نیرو، گفت: «آموزش و پرورش می‌تواند با ترکیب آموزش مجازی و حضوری استفاده‌های نوینی کند و یکی از این اقدامات این است که آموزش زبان خارجی را به صورت بر خط(آنلاین) ارائه کنیم و دانش آموزانی که مایل به آموزش زبان چینی هستند با این شیوه زبان چینی را بیاموزند.»

او همچنین گفت: «مناسب دیدیم که آموزش زبان خارجی به جای آموزش یک جلسه در هفته، در دوره‌های فشرده صورت گیرد.»

تعداد اندک متقاضیان زبانی غیر از انگلیسی نیز یکی از انتقادهایی‌ست که مطرح شده است. دبیرکل شورای عالی آموزش و پروش در این بار نیز گفت: «ممکن است حتی فقط ۱۵ دانش آموز در کل کشور متقاضی آموزش زبان چینی باشند. ما در خارج از سطح مدرسه، آموزش زبان خارجی را پیگیری می‌کنیم و در فضای مجازی می‌خواهیم این تجربه را بیشتر کنیم. دانش آموزی که متقاضی آموزش یک زبان خارجی خاص مثل زبان چینی است طبیعتاً می‌تواند در مؤسسات خصوصی مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش تحصیل کند و طبیعی است که مایل است هزینه آن را بپردازد.»

با مصوبه که معجزه نمی‌شود

به نظر برخی منتقدان چالش آموزش زبان‌های مختلف با مصوبه حل نمی‌شود. حتی ضرورت تدریس چنین زبان‌‌هایی نیز به درستی مشخص نشده است. از طرف دیگر نظام آموزشی چگونه می‌خواهد معلم‌هایی برای تدریس زبان‌های مختلف خارجی تربیت کند و با کدام فضای آموزشی و با چه امکاناتی چنین دروس سختی تدریس خواهد شد؟

در همین‌باره، احمد عابدینی کارشناس ارشد آموزش و پرورش به روزنامه اعتماد می‌گوید: «زبان چینی و روسی و ایتالیایی که خود به خود منتقل نمی‌شود. باید آن مولفه‌های اصلی آموزش مانند محتوای آموزشی، تربیت معلم یا فضای آموزشی را آماده کنیم.»

او معتقد است ضرورتی برای تصویب آموزش زبان چینی وجو ندارد: «شاید یک بخشی از این تصمیم سیاسی است. نباید در کلان قضیه برای مقابله یا دوستی با کشوری مسائل آموزشی و تربیتی را به مسائل سیاسی آلوده کنیم.»

عابدینی از دانش‌آموزانی می‌گوید که سال‌ها دروس عربی و انگلیسی را در مدارس آموزش دیدند، اما در نهایت حتی چند کلمه هم نمی‌توانند به این زبان‌ها گفتگو کنند: «برای این دروس معلم و کتاب هم وجود دارد، اما نتیجه‌ای عملی در این زمینه دیده نمی‌شود. اگر یک درصد از بچه‌های ما وجود داشته باشند که بتوانند دو کلمه با زبان عربی مشکلات خودشان را بیان کنند به آموزش و پرورش باید مدال طلا داد. نه معلم داریم نه کتاب داریم. با مصوبه که معجزه نمی‌شود.»